Monthly Archives: June 2020

Düzen


Çokluk mu bizi daha yaratıcı ve üretken kılar, sadelik mi? Hangisi daha düzenli çalışmamızı tetikler?

Bu fotoğraf ilgimi çekti. Küçükken bir Japon balığım vardı, cam kavanozunda tekti. Kınalı’nın yeri ayrıydı, çünkü tek evcil hayvanımdı.

Fotoğrafta ise birçok balık var. Bana şimdiki düzeni anımsattı.

Gün içerisinde birçok pazarlama mesajına, internet haberine, TV programına maruz kalıyoruz. Yapılacak birçok sosyal aktivite, çevrede iş, akraba, arkadaşlardan bir grup ve onların haberleri var.

Sanki hiçbir şeyin yeri bizim için ayrı olamıyor.

Son zamanlarda daha az insanla iletişim halindeyim, medyadan daha az mesaj alıyorum. Gerçi benim seçmediğim içerikler olunca izlemiyorum, okumuyorum.

Bu dönemde şu sonuca vardım. İş hayatında yaratıcılık, üretkenlik süreçlerinde tıkananlar için belki bir süre yalnız kalmak zihin açabilir. Bazen bir şey yapmadan sıkılmak yeni bir şeyler keşfetmeye yol açabilir.

Veya insan tüm çareleri tüketince hangi kesime işimden bahsedebilirim diye daha yaratıcı olabiliyor. Hiç düşünmediğin gruplar, müşteri kitleleri aklına gelebiliyor. Onlar da mesajımı alıyor mu bilmiyorum ama denemeye değer.

Tek başına bir yere gitmek, fazla dikkat dağıtıcı olmadan kendinle kalmak da farklı bir alan keşfetmek için faydalı olabilir.

Sadece tek başına bir şeyler üretemeyebiliriz. Elbette insanlar birbirinden, daha önceki icatlardan besleniyor. Bir şekilde herkes bir öncekinin üstüne bir şey koyuyor, yeni bir yorum katıyor veya farklı alanları birleştiriyor. Böylece sonuç biricik olabiliyor.

Belki harcanan boşa zamanı belirli uygulamaları silerek, takip ettiğimiz kişi sayısını küçülterek azaltıp verimli zamana yer açabiliriz.

Çevremdeki insanlar benim için yönlendirici oldu, belirli alanları seçmemi sağladı.

Bir başkası için bu unsur okudukları, kitaplar olabilir.

Bu süreçlerde tıkananlar için çevredeki insanları seçmek, aldığınız mesajları kısıtlamak zihin açıcı olabilir.

Yani çevrende düşünen, yaratan, yazan vb. insanlar varsa; aldığın içerik kaliteliyse senin de üretkenliğin artıyor.

Çok fazla içerik, mesaj ve insan varsa yaşamdaki amacından da sapabiliyorsun.

Yani bir yerde takıldıysan belki yalnız kalmak, farklı bir şey yapmak ve bu süreçlerin farkında olarak daha seçici olmak önünü açabilir.

Örneğin ben yazarken bir şeyler üretebiliyorum. Yani yazmaya başlamadan şunu yazacağım diye değil de başladıktan sonra yazının seni bir yere götürmesi mümkün olabiliyor.

Bu bir başkası için resim yapmak, fotoğraf çekmek ve yürürken düşünmek olabilir.

Farklı alanları oradan oraya atlayarak değil de amacına uygun şekilde denemek, deneyimlemek veya buna açık olmak yaratıcılığı artırabilir.

Şu anki sistemde biraz bu döngünün önü kesilmiş olabilir. Yani yapılacak çok şey var, tüketmeye ve bize sunulanı tüketmeye meyilliyiz.

Şimdi şunu yapmalısın, onlar böyle yapıyormuş biz de yapalım durumları.

Bireysel olarak yaptığımız seçimlerle beraber toplumun da bu konuda bir şey istemesi lazım. Yani baştan başa bir düzen değişimi söz konusu olabilir. Gücümüz tek başına buna yetmeyeceği için farkında olmak ve bahsettiğim tekillik ve çoğulluk durumu, az mesaj çok içerik arasında bir denge kurmak ilk adım olabilir.

Yaratıcılık Döngüsü


İnsanların yaşamlarını sürdürürken bir parça yaratıcılığa ihtiyacı var. Ürün geliştirenler, zanaat ve sanatla uğraşan kesim gibi grupların yaratıcılığa biraz daha ihtiyacı var.

Konuyla ilgili bilimsel makaleleri incelemedim veya araştırma yapmadım. Kendimi, çevremi ve toplumu incelemem sonucundaki fikirlerimi paylaşıyorum.

Ben mutluyken, kafam rahatken çok daha yaratıcı olabiliyorum. Örneğin daha yaratıcı işler çıkarıyorum, bedenim ve sesim daha rahat işliyor. İnsanların modunun, psikolojisinin yaratıcılık üzerinde bir etkisi olabileceğini düşünüyorum. Optimum olumlu dıygular yaratıcığı pozitif etkiliyor olabilir.

Mesela son birkaç senedir çok fazla dikkat dağıtıcıya maruz kaldığım için çok yaratıcı olamadığımı düşünüyorum.

Bu varsayımı genele de açarsak yaratıcılık gerektiren işler de çalışanların önünün ülkede biraz kesildiğini söylemek mümkün. Bilerek isteyerek yapılan bir şey değil belki, ancak insanlar geçim sıkıntısından kafasındaki birçok dertten dolayı üretemiyor olabilir. Avrupa’yı, ABD’yi bilemiyorum. Üretim yapan insanın çevresinden beslenmesi, kafasının rahat olması lazım. Bizde ise şartlar sanki buna izin vermiyor.

Arkadaşlar, çevresel faktörler, medya ve toplum da yaratıcılık süreçlerine etki ediyor olabilir. Sonuçta bunlar da bizi besliyor veya yerine göre engel oluyor olabilir. Örneğin bir ressamla bir tasarımcının arkadaşlığı, sanatsal ve yaratıcılık yönünden birbirlerini tamamlamalarını sağlıyor olabilir.

Veya mod olarak iç güveysinden hallice biriyle, çok parlak olmayan müzikle ilgilenen birinin arkadaşlığını ele alalım. Bu kişiler birbirlerinin yaratıcılık süreçlerini tetikliyor olabilir. Belki hatalarını örtmek için kurmaca, sanat yolunu seçebilirler. Farklı meşgaleler bulmak, kişileri daha dikkat çekebilecekleri başka tamamlayıcı alanlara yönlendirmek onların yeteneklerini daha iyi yönde değerlendirmek olabilir.

Patti Smith’in bir kitabını okumuştum. Örneğin aynı grup için New York’da o dönem sanat piyasasında alkol ve uyuşturucu maddelerin esin etkisi yaratabildiğini ima ediyordu. Tabii savunulacak yanı yok, sağlığa olumsuz etkileri sayılamayacak kadar fazla. Fakat kafası işleyen insana alan açmazsan kötü yolları seçebilir, saldırganlaşabilir.

Belki çok hırslıysa bu tip insanlar bir yerlere gelebiliyor. Çok yakından takip ettiğim bir grup değil ama bunu Garbage’in solistinde görüyorum. Solistin genzinde et varmış gibi konuşuyor. Ancak uzaktan hırslı biri gibi duruyor. Sürekli çalışarak bir yere gelebilmiş belki. Benzer No Doubt müzik grubu var. Tam tersine Gwen Stefani sanki doğal bir yetenek. Hem sesi doğuştan güzel hem de bir karizması var. İşler onun için biraz daha kolay gelişmiş olabilir.

İnsanları farklı alanlara yönlendirmek sadece devletin yapabileceği bir iş de değil. Hangi birine yetişsin. Özel kurumlar, toplum bir ucundan tutabilir. Hatta onlara bence daha çok görev düşüyor.

Örneğin geçkin, yazı çizi ve dil ile ilgilenen iki memuru veya memur zihniyetli kişinin tanışıklığını ele alalım. Biri roman yazmaya çalışıyor olsun veya düzelti yapsın. İşi dolayısıyla patronla, yayıneviyle iletişimde olsun, geri bildirim almak zorunda kalsın diyelim. Ancak zamanla yaş baş alan kişiler veya karakteri böyle olanlar eleştiri alamayabiliyor. Alınca saldırganlaşıp, intikam moduna girebiliyor. Benlik algısı çok yüksek, egosu yüksek kişiler için farklı meşgaleler yaratmak, onların da aslında hala bir işe katkı sağlayabilecek potansiyelde olduğunu onlara hissettirmek toplumun görevi olabilir.

Onlar için danışmanlık görevleri, bahçe işleri, daha az yaratıcılık gerektiren idari görevler vb. oluşturulabilir. Gönüllü bir projede çalışmalarını sağlamak, hep iyisin harikasın yorumunu alıp üzülmeyecekleri işlere yönlendirmek sistemin işlemesini sağlar. Belki insanları karakterlerine göre motive etmek veya görevlendirmek bütüne daha fazla katkı sağlar.

Farklı bir şeylerle ilgileneceğinden, daha mutlu olacak. Çevresini galeyana getirmeyecek. Böylesi toplum sağlığı açısından daha faydalı olacak.

Belki her insan hem yaratıcılık hem iş düzleminde çalışmak için uygun olmayabilir. Üzülmeyecek, eğilip bükülmeyecek iş odaklı kişiler başka, duyguyla hareket eden yaratıcılık gerektiren işlerde çalışan kişiler başka olabilir. Ancak her iki kas da istenirse geliştirilebilir.

Bu yazımı da misyonumla paralel olarak olumlu bitirdim. Kıssadan hisse: Boş zamanınız varsa başkasıyla uğraşmayın. Sizin yaşamınıza direkt etki eden bir şey yoksa başkalarına yol açın, kendinize yeni alanlar açın. Çok anlamadığınız konularda fikir yürütmekten kaçının. Kendinizi ve etrafınızdakileri ilerletin. Olumsuz olduğunu düşündüğünüz bir şey varsa faydalı olarak durumu düzeltmeye çalışın. Yaratıcılıkla beslenen kişilerin çevrenizde yolunu açın ki toplum olarak ilerleyebilelim. BOŞ ZAMANLARIMIZI İYİ DEĞERLENDİRELİM.